Mama wraca do pracy: Urlop wychowawczy. Wszystko, co musisz wiedzieć

Do sześciomiesięcznego okresu zatrudnienia wlicza się poprzednie okresy zatrudnienia a wymiar urlopu wychowawczego wynosi do 36 miesięcy.

Kodeks pracy przyznaje każdemu z rodziców lub opiekunów dziecka wyłączne prawo do 1 miesiąca urlopu wychowawczego z wymiaru 36 miesięcy, co oznacza, że jedno z nich może ten urlop wykorzystać maksymalnie w wymiarze 35 miesięcy.

Urlop jest udzielany na okres nie dłuższy niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 rok życia jeżeli jednak z powodu stanu zdrowia potwierdzonego orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności dziecko wymaga osobistej opieki pracownika, może być udzielony urlop wychowawczy w wymiarze do 36 miesięcy, jednak na okres nie dłuższy niż do ukończenia przez dziecko 18 roku życia.

Wniosek o udzielenie urlopu wychowawczego składa się na piśmie w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu. Pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownika. Pracownik może wycofać wniosek o urlop wychowawczy na 7 dni przed rozpoczęciem tego urlopu.

Z urlopu wychowawczego mogą skorzystać zarówno matka, jak i ojciec dziecka (opiekunka i opiekun). Jeżeli oboje są pracownikami mogą to czynić jednocześnie, z tym że trzeba pamiętać, że wówczas wymiar urlopu się nie zwiększa, gdyż odnosi się on łącznie do obojga rodziców (opiekunów). Na każde kolejne dziecko przysługuje osobny urlop wychowawczy. Brakuje zatem ograniczenia w zakresie łącznego czasu przebywania pracownika na urlopach wychowawczych, udzielanych na kolejne dzieci.

Urlop wychowawczy nie musi być wykorzystany w całości - może być dzielony maksymalnie na pięć części. Części te nie muszą być równe i nie muszą być wykorzystywane bezpośrednio po sobie. Także jeśli z urlopu korzystają oboje rodzice, łączna liczba części urlopu wychowawczego nie może przekraczać 5 części.

Stosunek pracy pracownika korzystającego z urlopu wychowawczego podlega szczególnej ochronie. W tym czasie pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę. Zakaz ten nie obejmuje wypowiedzenia dokonanego przez pracownika ani rozwiązania stosunku pracy na mocy porozumienia stron, które mogą nastąpić w każdym czasie. Wyjątkowo rozwiązanie stosunku pracy przez pracodawcę jest dopuszczalne w razie ogłoszenia upadłości, otwarcia postępowania sanacyjnego lub likwidacji pracodawcy, jak również w przypadku grupowych zwolnień z przyczyn niedotyczących pracowników, jeżeli urlop wychowawczy trwa co najmniej 3 miesiące, a pracodawca zatrudnia co najmniej 20 pracowników. Obejmuje to także przypadki wypowiedzeń indywidualnych u tych pracodawców, jeżeli przyczyny niedotyczące pracowników stanowią wyłączny powód wypowiedzenia stosunku pracy lub jego rozwiązania z mocy porozumienia stron.

Korzystanie z urlopu wychowawczego nie pozbawia pracownika możliwości podjęcia pracy albo rozpoczęcia innej działalności zarobkowej. Pracownik może także podjąć w tym czasie naukę lub szkolenie. Jednak żadna z tych aktywności nie może wyłączać możliwości sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. W każdym bowiem przypadku trwałego zaprzestania sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem pracodawca ma prawo wezwać pracownika do stawienia się do pracy w terminie przez siebie wskazanym, nie wcześniej niż po upływie 3 dni od dnia wezwania.

Ponadto pracownik uprawniony do urlopu wychowawczego może złożyć pracodawcy pisemny wniosek o obniżenie jego wymiaru czasu pracy do wymiaru nie niższego niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy w okresie, w którym mógłby korzystać z takiego urlopu. Pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownika, w tym okresie pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę do dnia powrotu do nieobniżonego wymiaru czasu pracy, nie dłużej jednak niż przez łączny okres 12 miesięcy.