Jak zamienić wcześniejszą emeryturę na zwykłą

Co to jest kwota bazowa

To 100 proc. przeciętnego wynagrodzenia pomniejszonego o potrącone od ubezpieczonych składki na ubezpieczenia społeczne (określone w poprzednim roku kalendarzowym). Jest ona ustalana co roku i obowiązuje od 1 marca do końca lutego następnego roku.

Dla kobiet wynosi on 60 lat, a dla mężczyzn - 65 lat. Dopiero teraz więc możesz przejść z tzw. wcześniejszej emerytury na zwykłą.

Co zyskujesz? Właśnie przy zamianie emerytury wcześniejszej na zwykłą zmienia się kwota bazowa, bo jest bardziej aktualna. A przecież od tej kwoty bazowej liczona jest cała emerytura.

Kwota bazowa to, najprościej mówiąc, 100 proc. przeciętnego wynagrodzenia pomniejszone o składki na ubezpieczenia społeczne. Jest ustalana co roku. Obowiązuje od 1 marca jednego roku do końca lutego roku następnego.

Oto przykłady:
- w 1999 r. kwota bazowa wynosiła 1327,44 zł
- w 2005 roku - 1903,03 zł
- w 2006 - 1977 zł
- a w tym roku już 2275,37 zł.

Wyższa kwota bazowa daje wyższą stawkę świadczenia. Opłaca się więc emeryturę zamienić/przeliczyć. Kiedy można to zrobić i jak?

Jeśli dorabiałeś

Wcześniejszy emeryt może zamienić swoje świadczenie na "normalną emeryturę", gdy spełni określone warunki:

- musi osiągnąć pełny wiek emerytalny, czyli 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn;
- pracowałeś na wcześniejszej emeryturze.

Ale co ważne, do zamiany emerytury mają prawo te osoby, które dorabiały przez co najmniej 30 miesięcy. I uwaga! Prawo mówi, że powinna to być praca legalna, bo tylko wtedy pracodawca odprowadzał składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe. Ale - co warto zapamiętać - nieważne, czy pracowałeś na cały etat, czy tylko na część. Nie ważne też czy pracowałeś ciurkiem przez 30 miesięcy, ważne abyś miał udokumentowane 30 miesięcy pracy. Przerwa między okresami pracy nie jest istotna. Nawet przekraczając wiek 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn możesz "dopracować" do potrzebnych 30 miesięcy. ZUS zsumuje łączny czas dorabiania.

Przykład:
Pani Alina była na wcześniejszej emeryturze. Dostała ofertę pracy. Pracowała przez 26 miesięcy. Ale została zwolniona. Gdyby wtedy złożyła wniosek o normalną emeryturę, ZUS przyznałby ją, ale nie byłaby wyższa od poprzedniej. Lepiej więc, żeby pani Alina dopracowała jeszcze brakujące cztery miesiące i dopiero wtedy złożyła wniosek. ZUS przyzna jej nową emeryturę na podstawie art. 53 ust. 4 z wyższą kwotą bazową (obowiązującą w dniu złożenia wniosku). Cała emeryturą będzie więc korzystniejsza. Nie ma znaczenia, że pani Alina dorabiała z przerwami, bo ZUS musi zsumować te okresy.

Oczywiście, kiedy pani Alina składała wniosek, już nie dorabiała, nigdzie nie pracowała. I wyższą emeryturę otrzymała. Gdyby jednak w dniu złożenia wniosku była zatrudniona, ZUS naliczyłby nowe świadczenie, ale zawiesiłby jego wypłatę i do czasu zakończenia pracy wypłacał stare. Nowe świadczenie pani Alina otrzymałaby dopiero po rozwiązaniu umowy o pracę.

Według przepisów bowiem nie można być zatrudnionym, kiedy się składa wniosek. Gdy jeszcze pracujemy, ZUS weźmie pod uwagę tylko składki do końca poprzedniego kwartału (licząc od dnia złożenia wniosku). Zamianie podlega tylko tzw. część socjalna emerytury, tj. 24 proc. kwoty bazowej.

Gdy byłeś na rencie

Gdy do 60 roku życia dla kobiet i 65 roku życia dla mężczyzn byłeś na rencie z tytułu niezdolności do pracy, to ZUS sam zamieni rentę na emeryturę. To już obowiązek ZUS, ale warto się o to w ZUS-e dopytać, bo do 2005 r. trzeba było samemu o to wystąpić (złożyć wniosek). Od 1 stycznia 2006 ZUS musi to zrobić z urzędu.

Mężczyźni jak kobiet

8 maja tego roku zmieniły się zasady przyznawania emerytur dla mężczyzn, którzy ukończyli 60 rok życia. Teraz mężczyźni mogą przechodzić na wcześniejszą emeryturę na identycznych zasadach jak kobiety.